Περιγραφή
Στις δύο συναντήσεις θα εργαστούμε πάνω στο θέμα του ανοίκειου. Αρκετές εργασίες σε αυτό το πεδίο έχουν γίνει, οι οποίες βασίζονται, όχι μόνο σε κλινικά φαινόμενα, αλλά και σε λογοτεχνικά ή κινηματογραφικά έργα. Ο Ρανκ (1924) εξέδωσε το βιβλίο του για το «Διπλό» που έκανε μεγάλη εντύπωση στην ψυχαναλυτική κοινότητα. Ο Φρόιντ, το 1919, δημοσίευσε ένα άρθρο για το ανοίκειο, ένα παράξενο και ανησυχητικό φαινόμενο που αισθανόμαστε κάποιες φορές στην καθημερινότητά μας.
Πρόκειται για κάτι δικό μας που ξαφνικά το αντιλαμβανόμαστε σαν κάτι πολύ ξένο και ενδεχομένως απειλητικό. Το ανοίκειο συνδέεται με την επιστροφή από το ασυνείδητο παλιών σκέψεων και συναισθημάτων, κάποτε οικείων, που απωθήθηκαν, διαψεύστηκαν και είναι απρόσιτα από την συνείδηση. Συνδέονται με παιδικά συμπλέγματα ή τραυματικές καταστάσεις που ο ψυχισμός έχει εξορίσει σε περιοχές απρόσιτες. Είναι σαν ξαφνικά να εμφανίζεται ένας άλλος εαυτός μας, το διπλό μας, ο σωσίας μας, τον οποίον είχαμε ξεχάσει, αγνοούσαμε πια την ύπαρξη του και ο οποίος όταν, απρόσκλητος, «άγνωστος» επανέρχεται, μας τρομάζει.
Είναι οι στιγμές π.χ που ο ασθενής μας στο ντιβάνι ενώ συνήθως μας νιώθει φιλικούς, στηρικτικούς, οικείους ξαφνικά μπορεί να νιώσει ότι μπορεί να γίνουμε απειλητικοί, άγνωστοι δαίμονες. Τότε προβάλλει πάνω μας μια απειλητική πλευρά του εαυτού του που θέλει να ξεχάσει, που έχει διαψεύσει. Αλλά και ο αναλυτής τότε μπορεί να κάνει σκέψεις περίεργες, που συνήθως δεν του έχουν έρθει με αυτόν τον ασθενή και ανακαλούν δικές του πλευρές που έχει απωθήσει.
Γενικότερα το φαινόμενο αυτό το βιώνει το άτομο σε στιγμές όπου επέρχεται μία στιγμιαία απώλεια ταυτότητας. Μπορούμε να αναφέρουμε κι έναν άλλον τύπο ανοίκειου, ο οποίος συνδέεται με τον ανιμισμό, με τον ψυχισμό του πρωτόγονου ανθρώπου και με την παντοδυναμία της μαγικής σκέψης. Προϋποθέτει την κατάργηση της βεβαιότητας του ατόμου στην πραγματικότητα που αντιλαμβάνεται.
Οι πρωτόγονες πεποιθήσεις ενδέχεται να επανεμφανιστούν και στον σύγχρονο μέσω ψυχαναγκαστικών εκδηλώσεων όπως η δεισιδαιμονία κ.λπ. Ο δεύτερος τύπος ανοίκειου συνδέεται με την επιστροφή του απωθημένου περιεχομένου, αποτέλεσμα αμυντικών διαδικασιών απέναντι στο άγχος ευνουχισμού και γενικότερα στο άγχος που κινητοποιούν τα παιδικά συμπλέγματα. Αυτό το απωθημένο επιστρέφει με αφορμή κάποιες συγκυρίες που το έλκουν κι έτσι εμφανίζεται στην συνείδηση.
Σάββας Σαββόπουλος
—
Κόστος συμμετοχής: 100 ευρώ
Φοιτητές, εκπαιδευόμενοι, άνεργοι: 90 ευρώ
Στη λήξη του σεμιναρίου θα δοθούν βεβαιώσεις παρακολούθησης, με προϋπόθεση την τακτική παρακολούθηση.
Η διεξαγωγή του σεμιναρίου θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακά, μέσω της πλατφόρμας zoom.
Δηλώσεις και πληροφορίες συμμετοχής: psychosoma@galinos-psy.gr