Περιγραφή

Με επιτυχία ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του 5^ου Forum Παναγιώτης Σακελλαρόπουλος «Διάλογοι Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας» που είχε ως γενικό τίτλο «Οι ακούσιες νοσηλείες είναι το σύμπτωμα ενός συστήματος που νοσεί. Προτάσεις για αλλαγή.» Το Forum πραγματοποιήθηκε στις 8, 9 και 10 Δεκεμβρίου 2023, στο φιλόξενο χώρο του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, με τη συνδιοργάνωση του Τμήματος Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου.

Με μεγάλο ενδιαφέρον οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας, οι φοιτητές και το ευρύ κοινό, παρακολούθησαν τις εισηγήσεις των ακαδημαϊκών, επαγγελματιών ψυχικής υγείας και ληπτών των υπηρεσιών που συμμετείχαν στα τραπέζια διαλόγου της εκδήλωσης.

Μερικά από τα βασικά συμπεράσματα που αναδείχθηκαν κατά τη διάρκεια του τριημέρου περιλαμβάνουν:

• Η χώρα μας παρουσιάζει από τα υψηλότερα ποσοστά ακούσιων νοσηλειών στην Ευρώπη, ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα: 57% Αττική, 53% Θεσσαλονίκη. Αυτό οφείλεται μεταξύ άλλων στην έλλειψη επαρκούς αριθμού κοινοτικών υπηρεσιών, στην ασυνέχεια στη φροντίδα, στην υποστελέχωση, αλλά και την έλλειψη διασύνδεσης των διαθέσιμων υπηρεσιών. Παράλληλα, υπογραμμίστηκε ότι σε περιοχές όπου υπάρχει και λειτουργεί ένα δίκτυο κοινοτικών υπηρεσιών στο πλαίσιο του Τομέα, που επιδιώκει ενεργά τη συνέχεια στη φροντίδα και λειτουργούν Κινητές Μονάδες Ψυχικής Υγείας, όπως είναι η περιοχή του Έβρου, το ποσοστό των ακούσιων νοσηλειών είναι σημαντικά χαμηλότερο και ανέρχεται στο 25%.

• Το νέο νομοσχέδιο για την Ψυχική Υγεία περιλαμβάνει μια διοικητική μεταρρύθμιση, η οποία εγείρει αρκετούς προβληματισμούς, καθώς ενισχύει το ιατροκεντρικό μοντέλο αντιμετώπισης των προβλημάτων ψυχικής υγείας, έναντι των αρχών της κοινωνικής ψυχιατρικής, και δεν συμπεριλαμβάνει με σαφήνεια τους λήπτες των υπηρεσιών και τις οικογένειές τους, στη λήψη των αποφάσεων.

• Το δημόσιο ψυχιατρείο σήμερα, έχει μετατραπεί σε ένα εξειδικευμένο ψυχιατρικό νοσοκομείο και δεν διαθέτει πλέον τον ασυλικό χαρακτήρα του παρελθόντος. Για το ΨΝΑ, για παράδειγμα, αναφέρθηκε ότι η πλειoψηφία των δομών του βρίσκονται στην κοινότητα και η πλειοψηφία των ασθενών του διαμένουν στο σπίτι τους ή σε Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης του ΨΝΑ στην Κοινότητα.

• Οι Κινητές Μονάδες Ψυχικής Υγείας αποτελούν ένα ιδιαίτερα αποτελεσματικό μοντέλο για τη διασφάλιση της πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας, τη συνέχεια στη φροντίδα, την πρόληψη, την έγκαιρη παρέμβαση και τη διαχείριση των ψυχοκοινωνικών δυσκολιών, την ευαισθητοποίηση της κοινότητας για την προαγωγή της ψυχικής υγείας, και οδηγεί σε σημαντική μείωση των ακούσιων νοσηλειών, δεδομένου ότι ο ασθενής φροντίζεται στο σπίτι του.

• Μερικά από τα εμπόδια που αναφέρθηκαν για την ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης με βάση τις αρχές της Κοινωνικής Ψυχιατρικής, περιλαμβάνουν: την έλλειψη της τομεοποίησης των υπηρεσιών κυρίως στις αστικές περιοχές και την ελλιπή διασύνδεσή τους, τον κατακερματισμό των υπηρεσιών, ο οποίος εμποδίζει την ολοκληρωμένη και πολυεπίπεδη κάλυψη των αναγκών των ατόμων με ψυχοκοινωνικά προβλήματα, την ασυνέχεια στη φροντίδα, το έλλειμα ενσωμάτωσης της ψυχικής υγείας στο δίκτυο πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, καθώς και την ελλιπή εκπαίδευση των επαγγελματιών ψυχικής υγείας στην κοινοτική ψυχιατρική.

Το 5o Forum ολοκληρώθηκε με τη διεξαγωγή τριών παράλληλων εργαστηρίων, που είχαν θέμα την ενίσχυση της δικτύωσης και της συνεργασίας για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση, με στόχο τη συζήτηση και την ανταλλαγή απόψεων, για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να γίνει πράξη η δικτύωση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας.

Στο κλείσιμο του Forum, η Πρόεδρος του ΔΣ της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος, Δρ. Αθηνά Φραγκούλη – Σακελλαροπούλου, υπογράμμισε ότι οι βασικές προτάσεις για την αντιμετώπιση του μεγάλου αριθμού ακούσιων νοσηλειών και την αλλαγή του «συστήματος που νοσεί», περιλαμβάνουν τη συνεργασία και τη διασύνδεση των παρεχόμενων υπηρεσιών και την παράλληλη αξιοποίηση του μοντέλου της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας, με στόχο την πρόληψη της κρίσης και της υποτροπής, καθώς και την έγκαιρη παρέμβαση και την αποκατάσταση, στο πλαίσιο ενός τομεοποιημένου συστήματος ψυχικής υγείας.

Δείτε εδώ το Πρόγραμμα του Forum.